Nhận biết một số dấu hiệu và triệu chứng ban đầu của bệnh Alzheimer có thể giúp chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời.
Bệnh Alzheimer là một bệnh rối loạn não tiến triển. Đây là nguyên nhân phổ biến nhất đằng sau chứng sa sút trí tuệ, làm suy giảm tư duy, kỹ năng xã hội và hành vi.
Nguyên nhân chính làm khởi phát căn bệnh này chưa rõ nhưng có nhiều yếu tố bao gồm phong cách sống, gene, môi trường… góp phần làm khởi phát bệnh Alzheimer. T.uổi cao, t.iền sử gia đình, mắc hội chứng Down, suy giảm nhận thức nhẹ … cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Tuy nhiên có một số dấu hiệu và triệu chứng ban đầu nổi bật của bệnh Alzheimer có thể giúp chẩn đoán và điều trị kịp thời các triệu chứng.
Ảnh minh họa
1. Hay quên
Việc quên một số vật dụng như số điện thoại di động, địa chỉ của ai đó hay không nhớ chỗ để chìa khóa là điều bình thường. Tuy nhiên bạn thường xuyên lặp lại các câu nói, bị lạc ở những địa điểm vốn rất quen thuộc, quên các sự kiện quan trọng, thậm chí không nhớ tên các thành viên trong gia đình, rất có thể bạn đang mắc bệnh Alzheimer.
2. Gặp vấn đề trong tư duy và suy luận
Nếu bạn cảm thấy khó tập trung và suy luận, rất có thể bạn đang mắc bệnh Alzheimer. Đối với những bệnh nhân như vậy, những công việc liên quan đến tài chính và giải quyết các con số là một thách thức đối họ.
3. Khó khăn trong việc đưa ra các quyết định
Nếu bạn đang gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định cuối cùng, dù chỉ là những vấn đề nhỏ nhặt hàng ngày, như mặc gì theo thời tiết, cách lái xe trong tình huống bất ngờ hoặc cách nấu ăn, có lẽ bạn đang đối mặt với bệnh Alzheimer.
4. Thay đổi trong hành vi
Alzheimer gây ra những thay đổi nhất định ở não có thể ảnh hưởng đến tâm trạng và hành vi của bạn. Nó có thể gây ra các vấn đề như thay đổi tâm trạng, thay đổi thói quen ăn, ngủ, sống khép kín, thờ ơ và thậm chí trầm cảm.
Phòng ngừa bệnh Alzeimer là rất quan trọng đối với sức khoẻ tâm thần người cao t.uổi. Những người lớn t.uổi nên thường xuyên đọc sách báo, chơi đố chữ hay những trò chơi trí tuệ, chơi cờ vì luyện tập trí não có thể giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer. Một chế độ ăn uống lành mạnh, nhiều rau, cây họ đậu, cá, trái cây và chất béo đơn không bão hòa… có thể giúp giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ và bệnh Alzheimer. Kiểm soát huyết áp khi còn trẻ và giai đoạn đầu ở những người bị Alzheimer có thể là cách hiệu quả giúp họ trì hoãn ảnh hưởng của bệnh. Không hút t.huốc l.á, tập thể dục đều đặn, thường xuyên giao lưu, tham gia các hoạt động xã hội, giảm bớt căng thẳng sẽ giúp người cao t.uổi có sức khoẻ tinh thần tốt hơn./.
Xét nghiệm NIPT di truyền dị tật trong thai kỳ
Mới đây, Viện Di truyền y học – Gene Solutions đã tổ chức buổi toạ đàm với chủ đề xét nghiệm di truyền trong thai kỳ: cập nhật thông tin và những xu hướng mới.
Theo thống kê, tại Việt Nam mỗi năm có 41.000 trẻ bị dị tật bẩm sinh, 1.800 trẻ bị mắc hội chứng down. Trung bình, cứ 13 phút sẽ có 1 đ.ứa t.rẻ chào đời mang dị tật bẩm sinh. Nhằm làm giảm tỷ lệ trẻ bị dị tật bẩm sinh, nhiều năm qua, Bộ Y tế đã đưa ra nhiều hướng dẫn kỹ thuật chuyên môn trong thăm khám t.iền sản để sàng lọc dị tật di truyền ở thai nhi với các phương pháp xét nghiệm thường quy như: siêu âm đo độ mờ da gáy, double test, triple test…
Và mới đây, Bộ Y tế đã ra Quyết định 1807 tiếp tục đưa xét nghiệm NIPT vào hướng dẫn kỹ thuật chuyên môn về sàng lọc trước sinh để sàng lọc các dị tật bẩm sinh liên quan đến số lượng nhiễm sắc thể của thai nhi. Các chuyên gia nhận định, từ quyết định này, xét nghiệm NIPT có thể thay thế cho các xét nghiệm sàng lọc sinh hóa trước đây (double test, triple test) và trở thành một bước xét nghiệm quan trọng nên được thực hiện đầu tiên cho tất cả các thai phụ khi có nhu cầu ngay tuần thứ 9-10 của thai kỳ.
Nói về những ưu điểm vượt trội của NIPT so với các phương pháp xét nghiệm truyền thống double test, triple test, TS Giang Hoa – Phó Viện trưởng Viện Di truyền Y học – Gene Solutions phân tích: Sàng lọc sinh hóa: đo những chất sinh hóa trong m.áu của mẹ từ đó gián tiếp ước tính thai có nguy cơ cao hay thấp mắc dị tật bẩm sinh. Với NIPT thì phát hiện DNA của nhau thai trong m.áu của mẹ bằng kỹ thuật giải trình tự gen thế hệ mới, không xâm lấn.
Theo đó, chỉ cần lấy 7ml m.áu của mẹ là có thể phân tích được số lượng nhiễm sắc thể của thai nhi, với độ nhạy và độ đặc hiệu cao hơn. Theo TS Giang Hoa, hiện công nghệ này đã có thể thực hiện toàn bộ quy trình tại Việt Nam, không cần gửi mẫu ra nước ngoài để phân tích kết quả, nên giúp tối ưu hóa chi phí và thời gian làm xét nghiệm, tạo điều kiện cho nhiều thai phụ có thể tiếp cận được.
Hiện Viện Di truyền Y học – Gene Solutions là một trong những đơn vị tiên phong về việc cung cấp các giải pháp gen tiên tiến cho người Việt. Trong đó ngoài thành tựu nổi bật là xét nghiệm NIPT triSure, Viện còn triển khai xét nghiệm triSure Carrier sàng lọc 5 bệnh lặn đơn gen phổ biến như tan m.áu bẩm sinh thể alpha và beta, thiếu hụt men G6PD, rối loạn chuyển hóa đường galactose và Phenylketon niệu.
